Alfaliponzuur: super antioxidant
Alfaliponzuur is een bijzondere, veelzijdige en krachtige antioxidant. Dit vetzuur wordt verondersteld een belangrijke rol te spelen bij verschillende ziekten, waaronder virale infecties.
Wat is alfaliponzuur?
Alfaliponzuur is een zwavelhoudend vetzuur, dat zich bevindt in de mitochondria van elke cel. Dat zijn de ‘energiefabriekjes’ die glucose omzetten naar energie. Zodoende is alfaliponzuur essentieel voor cellulaire energievoorziening. De lichaamseigen stof heeft bijzondere eigenschappen en is werkzaam als breedspectrum super-antioxidant.
Het passeert gemakkelijk de bloed-hersenbarrière en is zowel water- als vetoplosbaar. Het biedt bescherming van het zenuwstelsel en tegen degeneratieve aandoeningen. Het kan preventief werken tegen diabetes type 1 en 2 en reguleert succesvol de bloedsuikerspiegel.
Opname alfaliponzuur
Alfaliponzuur wordt slechts in kleine hoeveelheden in voeding aangetroffen. Het bevindt zich in vlees, biefstuk en orgaanvlees, zoals lever, hart en nieren. (1) Het lichaam kan zelf alfaliponzuur aanmaken; R-alfaliponzuur is de natuurlijke, lichaamseigen vorm.
De synthetische vorm is S-alfaliponzuur en goedkopere supplementen bevatten veelal deze vorm. R-alfaliponzuur heeft gezondheidsbevorderende effecten, waarschijnlijk heeft S-alfaliponzuur geen functie en is het eerder belastend voor het lichaam. Alfaliponzuur uit voeding en in de natuurlijke R-vorm uit suppletie, wordt uitstekend opgenomen vanuit het maagdarmkanaal en verspreidt zich snel door het hele lichaam. (1,2)
Super antioxidant
Alfaliponzuur is een bijzondere, veelzijdige en krachtige antioxidant. Het dringt door in intra- en extracellulaire water- en vetoplosbare structuren zoals celmembranen, bloedserum en lipoproteïnen. Het wordt gemakkelijk omgezet in dihydroliponzuur, een nog sterkere radicaalvanger en antioxidant. Alfaliponzuur en dihydroliponzuur maken diverse typen vrije radicalen onschadelijk en cheleren (zware) metalen waaronder cadmium, ijzer, koper en kwik. (3-7)
Alfaliponzuur en dihydroliponzuur brengen reeds geoxideerde antioxidanten zoals vitamine C, vitamine E, glutathion en co-enzym Q10 in hun actieve en oorspronkelijke vorm terug. Dit is de reden waarom alfaliponzuur wel ‘antioxidant der antioxidanten’ wordt genoemd. (1,8) Dit bij elkaar zorgt ervoor dat suppletie met alfaliponzuur een substantiële verhoging geeft van de gehele antioxidatieve capaciteit van het lichaam. (1,2,7,9,10)
Alfalipzonuur en oxidatieve stress
Door diverse factoren zoals toxines, bacteriën, virussen, deficiënties aan (micro)-nutriënten kunnen cellen in biochemische stress komen. Hier kan een cel op verschillende manieren op reageren, onder meer door de productie van zowel reactieve zuurstofsoorten (ROS) als reactieve stikstofsoorten (RNS). Dit zijn de primaire vertegenwoordigers van het pro-oxidantsysteem. ROS zijn samengesteld uit superoxiden en peroxiden en worden gekenmerkt door sterke microbicide activiteiten.
Dit systeem speelt ook een rol bij virale infecties en hoe het immuunsysteem daarop reageert, bijvoorbeeld met de productie van inflammatoire cytokines. Studies suggereren dat overmatige productie van ROS gepaard gaat met vrijwel alle respiratoire virale infecties. De overmatige productie van ROS, in verband gebracht met een onvoldoende of defecte antioxidantrespons, kan betrokken zijn bij ernstigere vormen van virale morbiditeit. Het teveel aan ROS draagt onder meer bij aan de activering en nucleaire translocatie van de NF-KB-factor, toenemende productie van pro-inflammatoire cytokinen en de stijging van het pro-inflammatoire proces. Alfaliponzuur kan deze effecten van NF-KB afremmen. (1,2,7,8,10)
Alfaliponzuur en virale infecties
Oxidatieve stress als gevolg van een verstoorde balans tussen reactieve zuurstofsoorten (ROS) en beschermende antioxidanten, wordt verondersteld een belangrijke rol te spelen bij verschillende ziekten, waaronder virale infecties.
Influenzavirussen zijn RNA-virussen die behoren tot de Orthomyxoviridae-familie. Tijdens een influenza-infectie kan zowel in het bloed, de urine als de longen een aanzienlijke toename van oxidatieproducten worden gedetecteerd. Verhoogde niveaus van oxidatieproducten kunnen overigens nog tot ruim drie maanden na een influenza-infectie worden waargenomen.
Ook zijn verhoogde niveaus van ROS, stikstofmonoxidesynthase 2 (iNOS) en nitrotyrosine gevonden in de longweefsels van patiënten die stierven aan een influenza-infectie.
In een onderzoek remde alfaliponzuur de replicatie van het influenzavirus en verminderde het de nucleaire translocatie van NF-KB. De beschikbare gegevens tonen aan dat alfaliponzuur een potentieel anti-griepmiddel zou kunnen zijn, dat verder onderzoek verdient. (11)
Alfaliponzuur en SARS-CoV-2
Coronavirussen zijn een familie van enkelstrengs, omhulde positief-RNA-virussen. De ernst van COVID-19 lijkt af te hangen van de massale afgifte van pro-inflammatoire cytokines, waaronder interleukine (IL)-1β, IL-2, IL-6, IL-7, IL-8, TNF-α. Deze stoffen geven de bekende ‘cytokine storm’. Een reactie die een zichzelf aanhoudende ontstekingsrespons geeft. Zowel bij influenza als bij SARS-CoV-2 kunnen naast het ademhalingssysteem ook andere organen worden beïnvloed, zoals het hart, de nieren en het centrale zenuwstelsel.
Gevolgen van virale infectie van het longweefsel omvatten verminderde functie en vernietiging van de haarvaten en een verhoogde doorlaatbaarheid van het longslijmvlies. Deze effecten worden gedeeltelijk veroorzaakt door de impact van de pro-inflammatoire ‘cytokinestorm’.
Verschillende onderzoeken suggereren mogelijke gunstige effecten van alfaliponzuur bij SARS-CoV-2-infecties. Door de ROS-niveaus te verlagen, kan alfaliponzuur bovendien een ontstekingsremmend effect uitoefenen, waardoor de pro-inflammatoire cytokinesecretie wordt verminderd.
Alfaliponzuur blijkt nog een gunstige eigenschap te hebben: het verhoogt de cellulaire opname van cysteïne en n-acetylcysteïne (NAC) en stimuleert daardoor de synthese van glutathion. (9) COVID-19 wordt ook gekenmerkt door een mitochondriale verstoring. Het is waarschijnlijk dat alfaliponzuur mitochondriale oxidatieve schade kan verminderen. (12)
Alfaliponzuur: breed spectrum antioxidant
De effecten van alfaliponzuur hebben zichzelf bewezen. In Duitsland wordt het veel gebruikt als een geregistreerd medicijn bij diabetes en neuropathie en krijgen mensen het zelfs vergoed door de zorgverzekeraar.
Alfaliponzuur wordt veel ingezet bij de volgende aandoeningen:
- Diabetes type 1 en 2
- Diabetescomplicaties (diabetische neuropathie, diabetische retinopathie)
- Insulineresistentiesyndroomm
- Metabool syndroom
- Leverziekten
- Oogaandoeningen (cataract, glaucoom, netvliesbeschadiging)
- Burning mouth syndroom
- Aangezichtsverlamming van Bell
- Bescherming tegen straling
- Wonden
- Carpale-tunnelsyndroom
- Claudiatio intermittens (etalagebenen)
- Neurodegeneratieve ziekten (Alzheimer, Parkinson)
- Zware metalen belasting (o.a. cadmium, kwik, koper, ijzer)
- Verhoogde oxidatieve stress
- Veroudering
Interactie alfaliponzuur
- Alfaliponzuur kan de werking van bloedglucoseverlagende middelen versterken
- Alfaliponzuur kan de schildklierhormoonspiegel beïnvloeden
- Cardiotoxiciteit van doxorubicine en adriamycine wordt tegengegaan door alfaliponzuur
- Alfaliponzuur kan de werking van gewichtsverlagende medicatie versterken
- Suppletie met alfaliponzuur is ongunstig bij een vitamine B1 tekort; zorg dat de B1-status adequaat is alvorens alfaliponzuur te gebruiken
Veiligheid alfaliponzuur
Er komen geen negatieve bijwerkingen naar voren uit studies naar alfaliponzuur. Hoge doseringen tot 2400 mg per dag zijn gebruikt in klinische studies, zonder noemenswaardige bijwerkingen. Afgezien van onschuldige bijwerkingen die bij placebo ook voorkomen. Heel zelden zijn er klachten als misselijkheid, braken en duizeligheid waargenomen. (1) Er is nog onvoldoende onderzoek gedaan naar veilig gebruik van alfaliponzuur tijdens de zwangerschap. (2)
Dosering alfaliponzuur
De aanbevolen doses is 600-1800 mg per dag. Dat is afhankelijk van de S- of R-vorm; het natuurlijke R-alfaliponzuur is waarschijnlijk effectief in lagere doseringen. (2)
Voor mensen zonder ernstige gezondheidsklachten kan circa 100 mg – 200 mg per dag worden aangehouden. Alfaliponzuur wordt naar vermoeden beter opgenomen als het supplement los van de maaltijd wordt ingenomen; 30 minuten vóór of 2 uur na het eten.
Vitamine E en alfaliponzuur hebben een synergetisch effect bij oxidatieve stress, het is daarom te overwegen ze samen te suppleren. (13) De combinatie van deze twee voedingsstoffen heeft echter een bloedverdunnend effect. (14)
Laat u daarom altijd adviseren over verantwoord gebruik van alfaliponzuur door een natuurdiëtist of natuurarts.
Bron: https://www.natuurdietisten.nl/alfaliponzuur-superieure-antioxidant/
Auteur: Maaike Soetermans, natuurdiëtist (redactielid Natuur Diëtisten Nederland)
Literatuur:
1.Shay KP et al. Alpha-lipoic acid as a dietary supplement: Molecular mechanisms and therapeutic potential. Biochimica et Biophysica Acta 2009;1790:1149-1160. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/19664690/
2.Alpha-lipoic acid. Monograph. Altern Med Rev. 2006;11(3):232-237.
https://altmedrev.com/wp-content/uploads/2019/02/v11-3-232.pdf
3.Matsugo S et al. Elucidation of antioxidant activity of alfa-lipoic acid toward hydroxyl radical. Biochem Biophys Res Commun. 1995;208:161-167. https://europepmc.org/article/med/7887924
4.Packer L et al. Alfa–lipoic acid as a biological antioxidant. Free Radic Biol Med. 1995;19:227-250. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/7649494/
5.Perricone N et al. Alpha lipoic acid protects proteins against hydroxyl free radical-induced alterations: rationale for its geriatric topical applications. Arch Geriontol Geriatr. 1999;29(1):45-56. http://citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/download?doi=10.1.1.552.9520&rep=rep1&type=pdf
6.Petersen Shay K et al. Is alpha lipoic acid a scavenger of reactive oxygen species in vivo? Evidence for its initiation of stress signalling pathways that promote endogenous antioxidant capacity. IUBMB Life. 2008;60(6):362-7. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/18409172/
7.Packer L et al: Neuroprotection by the metabolic antioxidant alfa-lipoic acid. Free Radic Biol Med 1997;22(1-2):359-378. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/8958163/
8.Foo NP. α-Lipoic acid inhibits liver fibrosis through the attenuation of ROS-triggered signaling in hepatic stellate cells activated by PDGF and TGF-β. Toxicology. 2011;282:39-46. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/21251946/
9.Kolesnichenko LS et al: The blood glutathione system in cerebral vascular diseases and its treatment with alpha-lipic acid. Zh Nevrol Psikhiatr Im S S Korsavoka, 2008;108(9):36-40. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/18833169/
10.Podda M, Tritschler HJ, Ulrich H et al: Alfa-lipoic acid supplementation prevents symptoms of vitamin E deficiency. Biochem Biophys Res Commun. 1994;204:98-104. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/7945398/
11.Bouvier N, Palese P: The Biology of Influenza Viruses. Vaccine, 2008 https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0264410X08009377?via%3Dihub
12.Rochette, L.; Ghibu, S. Mechanics Insights of Alpha-Lipoic Acid against Cardiovascular Diseases during COVID-19 Infection. Int. J. Mol. Sci. 2021, 22, 7979.
https://www.mdpi.com/1422-0067/22/15/7979
13.Gonzalez-Perez O et al. Therapeutic perspectives on the combination of α-lipoic acid and vitamin E. Nutr Res. 2006;26:1-5.
https://www.researchgate.net/publication/45828245_Therapeutic_perspectives_on_the_combination_of_a-lipoic_acid_and_vitamin_E
14.Marsh SA et al. Vitamin E and α-lipoic acid supplementation increase bleeding tendency via an intrinsic coagulation pathway. Clin Appl Thromb Hemost. 2006;12(2):169-173.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/16708118/
